Van Gogh: Sarı düşlerin yalnız ressamı
Hollandalı ressam Vincent Willem van Gogh (30 Mart 1853 - 29 Temmuz 1890), Avrupa sanat tarihinin en önemli isimlerinden biri kabul ediliyor. Hayatı boyunca 900 resim ve 1100 çizimden fazla eser üretmiş. Ne yazık ki öldükten sonra kıymeti bilinen sanatçılardan olmuş ve yaşadığı süre boyunca sıkıntılar çekmiş. Özellikle ölümünden 11 yıl sonra Paris'te 1901 yılında düzenlenen sergide 71 parça eserinin sergilenmesinden sonra popülerliği çok artmış ama dediğimiz gibi bunun ona bir faydası olamamış ne yazık ki. Sağlığında satabildiği tek resim olan "The Red Vineyard (1888)" isimli tablo, şimdi Moskova'daki Puşkin Müzesi'nde sergileniyor.
Van Gogh'un ekspresyonizm, fauvizm ve erken soyut resim üzerindeki etkisi büyüktür. Eserlerinin çoğunun sergilendiği Van Gogh Müzesi (Amsterdam), yolunuz düşerse muhakkak ziyaret edilmesi gereken bir sanat tapınağıdır.
Van Gogh'un birkaç resmine, dünyanın en pahalı sanat eserleri olarak çok rakamlı bedeller biçilmiştir. "Irises (1889)" adlı tablosu, 1987 yılında 53.9 milyon dolara, "Portrait of Doctor Gachet (1890)" isimli eseri 1990'da 82.5 milyon dolara satılmıştı ki bu, bir tabloya ödenen ikinci en yüksek miktardır.
Vincent van Gogh, 1853 yılında Hollanda'da doğmuş. Kız kardeşine göre, oldukça ciddi ve içe dönük bir çocukmuş. Kendisinden 4 yaş küçük kardeşi Theo ile arası daha iyiymiş; arkadaşlıkları ömür boyu sürmüş. Hatta birbirlerine gönderdikleri mektuplar 1914 yılında kitap olarak da yayımlanmış. Theo, ağabeyini hayatı boyunca maddi ve manevi olarak desteklemek zorunda kalmış. Van Gogh'un çalıştığı şirket 1873 yılında, önce Londra'ya sonra Paris'e göndermiş. 1876 yılında da işten çıkarılmış. Önce Londra'da öğrenci asistanı olmuş, sonra Amsterdam'a dönerek dine düşkünlüğü nedeniyle teoloji okumuş.
Dine düşkün derken abartmadık; 1878 yılında okuldan ayrıldıktan sonra Belçika'da papaz olmuş van Gogh. Maden ocaklarında bile vaazlar verdiği biliniyor. 6 ay sonra işten çıkartıldığında bile para almadan vaaz vermeye devam etmiş. Resme ne zaman başlayacak diye düşünürken öğreniyoruz ki bu dönemlerde karakalem çalışmaya başlamış.
Hollanda'ya geri dönen van Gogh, ondaki cevheri keşfeden kardeşi Theo'nun önerisini dinleyerek resmi daha ciddiye almaya başlamış. Kısa bir süre resim dersleri almış. Etkilendiği ressamlar da varmış elbette. Örneğin Jean-François Millet'nin köylülere ve kırsal alana ilişkin resimlerinden çok feyz almış. İlk önemli resmi de bu etkilenmenin bir göstergesi olan "Potatoe Eaters (1885)" olmuş. Resim, şu anda sözünü ettiğimiz Van Gogh Müzesi'nde ikamet ediyor.
1881 yılında, dul kuzeni Kee Vos'a aşkını itiraf eden ancak red cevabı alan van Gogh, kırık kalpler departmanının daimi bir üyesi olarak bu hüznünü resimlerine her daim aktarmaktan geri durmamış.
1885-86 yıllarında Belçika'daki Antwerp Sanat Akademisi'ne başvurmuş ve kabul edilmiş ama birkaç ay sonra çıkarılmış. Okuldan attıkları genç adamın sonradan dünyanın en önemli ressamlarından biri olacağını bilseler herhalde başka türlü davranırlardı diye düşünüyoruz.
Çok hayal kırıklığına uğrayan van Gogh, Japon resim sanatıyla haşır neşir olmaya başlamış. Parlak renklere, resim alanının ve çizgilerin kullanım şekline hayran kalmış. Çok etkilendiği bu tarzda çalışmalar yaptığı biliniyor.
1886 yılında Paris'e giden van Gogh, kardeşinin yanına taşınmış. Burada Degas, Pissaro, Gauguin gibi ressamlarla tanışmış ve kendini empresyonizm akımının etkilerine kaptırmış. -Bu yazının editörü de aynı akıma gönlünü verdiği için zevkten dört köşe bir biçimde yazıya devam etmektedir.- Neyse, 'noktalama' (pointillism) denen tekniği de çok benimseyen ve adeta kendi imzası haline gelecek şekilde sıkça kullanan ressam için 'post-empresyonist' diyebiliriz rahatlıkla.
Şehir hayatından çok sıkılan ve Paris'i bırakmaya karar veren van Gogh, 1880 yılında Fransa'nın kuytu bir köyüne taşınmış. Arles isimli bu küçük yerden çok etkilenmiş ve burada bir sanat kolonisi yaratmayı kafasına koymuş. "Sarı Ev" ismini verdiği bir yer dekore etmiş ve bu yerin şerefine sarı ayçiçeklerini betimlediği bir seri resim yapmış. Ama ne yazık ki talihsizlik bulutu hala van Gogh'un etrafında dolaşmaya devam ediyormuş.
Beklentileri karşılık bulmamış ve ünlü ressamlar Sarı Ev'in kapısını çalmamış. Sadece Paul Gauguin vefalı çıkmış ve ressamın davetlerine cevap vermiş. İki ünlü ressamın arasında zamanla sağlam bir dostluk kurulmuş. Gauguin, van Gogh'u sarı ayçiçeklerini resmederken resmetmiştir hatta. Ama bu ilişki gürültülü bir kavga ile sona ermiş. Hatta bu kavga sonucunda çok sinirlenen ve zaten ruhen pek zayıf olan van Gogh, bir sinir krizi geçirmiş ve sol kulağının bir parçasını kesmiş. İşte meşhur kulak kesme hikayesinin özü de budur. Sanıldığı gibi kulağını komple kestiğini söyleyenlere bu açıklamayı yapabilirsiniz.
Vincent van Gogh, aslında hayatı boyunca üzüntü ve sıkıntı yaşamış, ruh sağlığı çok zedelenmiş, karamsar ve ne yapacağı belli olmayan bir insan olsa da, bazı resimlerinde bu ruh halinden çıkmaya çalıştığı hissedilir. Örneğin ressamın en çok bilinen ve sevilen eserlerinden biri olan "Yıldızlı Gece (1889)", görüp görebileceğiniz en muhteşem gece tasvirlerinden biridir ve bu resmin insana iç aydınlığı verdiğini kimsenin inkar edebileceğini sanmıyoruz doğrusu. Bu resmin illüstrasyon çalışmalarını cafelerde, puzzle'larda görürsünüz sık sık.
Ressam, 29 Temmuz 1890'da ölmüştür.
alıntı
bir an için kendimden şüphe etmiştim 
