Güzel bir yorum olmuş ve uygun yerin burası oldugunu düşündüm sevgilerimle
Aşk Şeriatı
İşte o kitap: Adı Aşk. Yazar Elif Şafak’ın son kitabı. Kapış kapış “Aşk”. Pembe pembe “Aşk”. Liste başı “Aşk”. Her yerde, her dilde, her elde bu günlerde “Aşk”.
Elbette Elif Şafak’ı tartışacak değiliz. Böyle iddialı bir başlıkla, böyle iddialı bir kapak renginden alabileceklerini gözünde büyütüp de, “pembe”den ve “aşk”dan olmadık beklentiler geliştirmiş “aç” okur takımının “isterük- istemezük” naralarıyla başa çıkabilecek usta yazarlardan biri o.
Derinliği olan, iyi kurgulayan, kurguladığını iyi anlatan… Kelimeleri hizaya sokan, kelimeleri paslaştıran, kelimelere çokça gol attıran bir yazar.
Aslında okuma özürlüyüm. Bir başka yazıda bu yönümü iyice eleştirmek, bir başkasına bırakmadan“kitap”sızlığımla kendim dalga geçmek üzere şimdilik kısacık ve “utanarak” söylüyorum ki pek okumuyorum ben. Hatta neredeyse hiç.
“Nasıl yazabiliyorsun okumadan” demişti bir arkadaşım, bunun cevabı sonra. “Neden okumuyorsun” demişti bir de. Bunun cevabıysa, sabırsızlığım. Bir kitabın başına bakar, sonra en sonuna bakar, sonra da bu ikisini ilişkilendirebilmek adına ortadan birkaç yer okurum, o kadar.
“Buna hızlı okuma tekniği diyorlar” diyemem, dememeliyim zaten. “Böyle de okunuyor, onlar abartıyorlar” diyemem, dememeliyim zaten. “Ben sabırsızım ama onlar da amma yavaşlar” diyemem, dememeliyim zaten.
Denemeliyim. Çabuk sıkılmadan, ben de her cümleyi tek tek okumalı, gerekirse ikilemeliyim. Ona verilen emeği devamlı hesap etmeliyim. Atladığım her satırın “nimet” misali arkamdan ağladığını düşünmeliyim. Düşünmeliyim.
Bu anlamda ayrıca önemlidir Elif Şafak benim için. Okurken çektiğim konsantrasyon eksikliğimin ve çabuk dağılan ilgimin toparlayıcı meleğidir. Önceki yazdığı gazetede yada şimdikinde fark etmez; dönemler itibarıyla dahil olduğu grubun çizgisi de beni enterese etmez yine okurum. Okur kamplaştırmayan bu yönüyle de (bence) ideolojiler ötesidir.
Ve her ne kadar (bir zaman) “Strasbourg doğumlu” diye başlayıp en az yedi dünya şehrinin adıyla tamamlanan zengin biyografisinin, insanı imkanlarıyla döven torpilli bir yanı olduğunu düşündüysem de;
Sonradan birkaç söyleşisinde şahit olduğum üzere kendisine haksızlık ettiğimi düşündüren en iyi yanı da hanımefendiliği, derinliği ve sadeliğidir.
Ellerine sağlık diyorum ve geçiyorum “Aşk” a…
***
Ah şimdi ben şimdi nasıl anlatsam “Aşk”ı,
Ve sekiz yüz kelimeyi de geçmeden nasıl kritik etsem o güzel kitabı. Ah nasıl? Bir de aksi gibi, editörüme de söz verdim mi telefonda. Gülmekten konuşabildik mi bilmem ama, ‘“söz, daha kısa yazarım” dedim mi, dedim’ sonuçta.
Bir kere “aşk ne ki”, biz biliyor muyuz hiç? Öyle ya, az buçuk bilmek lazım okuyacağın şeyi. “Masa” olsa kitabın adı mesela, okumadan önce gözünde canlandırabilmelisin masayı. Şaşsa yanılsa “Kedi” dense kitaba, “ha evet, şu dört ayaklı hayvan ve dört ayağının üzerine düşer genellikle” diyebilmelisin. Haksız mıyım?
Aşk bize göre ne cidden, bana göre ne aşk? Elmayı iyi bilen ama elmanın kimyasal bileşimi sorulduğunda dona kalan biri gibi dursam da şimdi, elmanın kimyasal bileşimini bilmekten kolay olmalı “aşk”ı bilmek ve ben biraz düşünmeliyim.
İyi anlamda “motivasyon” olmalı. Kilometrelerce ötedeki birinin seni çok sevdiğini bilmek, yada kilometrelerce ötedeki birini çok sevmek. Sevmek ve sevilmek ihtiyacını gideriyor olmalı öncelikle.
Sonra, yüzlercesinin boşlukta ve arayışta olduğu bir çölde su bulup herkesten gizlemek gibi biraz. Hem herkesin su aradığını bilmek, hem onların da su bulmasını dilemek, hem de bulduğun suyu herkesten gizlemek- kimseye vermemek babında kimyasında “bencillik” olmalı biraz.
Sonra “aidiyet” ihtiyacını gideriyor olsa gerek. Sonra yüceltilme ihtiyacını… Keşfedilme ihtiyacını… Hatırlanma- merak edilme- aranıp sorulma ihtiyacını gideriyor olsa gerek. Edilgen bunca fiille kurulmuş bir dolu cümleden çıkacağı üzere, umursayan birinin hayatına burnunu sokmasından gururlanma ihtiyacını gideriyor olsa gerek.
Sonra, başka kadınları/ adamları hiç göremeyeceğin kadar güçlü bir odaklanışla bağlandığın adamda/ kadında karar kılma yanıyla bir limana demirlenme olsa gerek. Yani başka olasılıkları değerlendirmediğin bir noktada; elindekine razı olma, sebat etme, bir nevi kadere iman demektir.
*****
Ama kötü yanından “Aşk”sa;
Daha iyiyi göremediğin zaman bazen “seçmeli körlük” olsa gerek. Onsuz kalakalıyorsan bu aşktan çok “bireysel özürlülük” olsa gerek. Bazen de gösterişe kaçar ulu orta çirkin yaşarsan, biraz gösteriş az da “görgüsüzlük” olsa gerek.
Bazen, aşığını en az yüz kere affedip sırtında taşıdığında “aşk”ı hep bir taraf , adı biraz adaletsizlik olsa gerek. Hele de karşıdaki aynı bonkörlükle hoş görmez, daha ilk açıkta kanamalı bırakırsa savaş meydanında o vakit adaletsizlik ikiyle çarpılsa gerek.
Kötü tarafı kötüdür. Terazisi hiç eşitlenmez. Hak geçer durmadan bir tarafa. Kimi der; “kul hakkıdır bu dünyada ödenir bazen”, kimi der; “defteri kebir açılınca bir başka alemde muhtemelen”. Kim bilir “nerede”. Ama bilirim bir hesap var ve bir aşk hukuku var bir yerlerde.
Adına “Aşk Şeriatı” demiş Elif Şafak. Şeriat dediysem, tasavvuf araştırmış. Hatta anladım ki araştırmakla kalmamış, bir yerinden tasavvufun güzelliğine de bulaşmış. Kimin mertebesini kim bile, belki de epey yol almış da “Aşk”ı öyle yazmış.
İki ayrı aşk var kitapta. Biri asıl hikaye, diğeri alt hikaye durumundaki tanrısal aşk yada ilahi aşk. Aslında bu da muamma. Yani belki “tali” sandığınız asıl hikaye, asıl hikaye sandığınız da bu durumda bir “çerçeve”.
Yani belli değil, iki “matruşka” bebeğinden hangisi dışta, hangisi içte.
Ama bildiğim; ustalıklı bir anlatımla ne tanrısal aşkın yüceliğinde ezmiş insani aşkı yazar; ne de insani aşkı bedensel tutkunun basitliğiyle karıştırıp da, ilahi aşkın altında ezik bırakmış.
Başta “usta” dedim ya öyle işte, hanımefendi tadını tuzunu iyi ayarlamış.
Şimdilik buraya kadar. “Anlattı, anlattı kitaptan hiç bahsetmedi” diyenlere gelince; hani başta söyledim ya editörüne söz vermiş geveze,
Kitabın içine bir sonraki yazıda dalacakmış
Sevgilerimle,
Hatice Olgun 
