Haiku Nedir ?

  • Konbuyu başlatan GulsahToptas
  • Başlangıç tarihi

Konu hakkında bilgilendirme

Konu Hakkında Merhaba, tarihinde Garip Olaylar \/ İlginç Bilgiler kategorisinde GulsahToptas tarafından oluşturulan Haiku Nedir ? başlıklı konuyu okuyorsunuz. Bu konu şimdiye dek 3,807 kez görüntülenmiş, 7 yorum ve 0 tepki puanı almıştır...
Kategori Adı Garip Olaylar \/ İlginç Bilgiler
Konu Başlığı Haiku Nedir ?
Konbuyu başlatan GulsahToptas
Başlangıç tarihi
Cevaplar
Görüntüleme
İlk mesaj tepki puanı
Son Mesaj Yazan re-Member
G

GulsahToptas

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
gulsaht.blogcu.com
1. Tarihçe
Japon söz sanatının 9-12. yüzyıllar arasında geldiği evrede dinsel ve kırsal temalar üzerinde yoğunlaşan ve 5-7-5-7-7 hece ölçüsünde yazılan koşuklar ortaya çıktığı görülür. Türkiye’de Yunus Emre’nin adında cisimleşmiş tasavvufi halk edebiyatının eşleniği gibidirler. Bunun adı Tanka’dır. Sıkça Tanka şölenleri düzenlenir, yarışmaları yapılır vs. Japon toplumuna eskiden beri hakim olan korporatist düşünce biçiminin de beslemesiyle bu tür yarışmalarda yavaş yavaş farklı bir tarz ortaya çıkar. 5-7-5-7-7 olan biçim, bir ozanın söylediği 5-7-5 ve ona katkı olarak başka bir ozanın söylediği 7-7’lik iki parçaya bölünür. Renga ortaya çıkmıştır. Artık Tanga yarışmaları değil Renga partileri revaçtadır. Zaman içinde Renga partilerine ozanlar “ceplerinde” hazır, başlatıcı 5-7-5 dizelerle gelmeye başlarlar. Hokku ya da Haiku başlıyordur artık. Tanka’dan Haiku’ya bu geçişte yapıdaki değişikliklerle birlikte, üslupta da bir takım değişiklikler olmuştur. Dinsel konular, yazarın kendi izlenimleri, imgeler, güçlü sözler terkedilmiş; yerini yalın gözle ve asilinden köylüsüne herkesin görebileceği, doğa ve günlük yaşamdaki belli bir anı yakalayıp ona işaret etme olarak tanımlanabilecek bir üslup almıştır.

2. Haiku Estetiği
Haiku bir şiir biçimi değil, bir algılama biçimi de değil, bir görme biçimidir. O, bir “an”ı, sıradan olaylar içinde bir “an”ı yakalayıp onun iç doğasına daha sonradan ve bir başkasıyla birlikte nüfuz ederek o “an”ı kalıcı bir “anı” olarak paylaşmayı hedefler. Deyim yerindeyse, “bak orada, şu anda ne oldu; ben gördüm/duydum/ dokundum/tattım/kokladım” der. Beş duyunun dışına çıkan, antropomorfizmin dolayımlarından geçen, yorumlama içeren, kendini anlatan bir tür değildir haiku. İmgeye bile çok az başvurulduğu görülür. Çünkü bu tür dolayımların başka biriyle paylaşımı azalttığı ve giderek engellediği düşünülür. “Göster, ama sakın söyleme!” Kural budur. Ve karşındaki de bu yalın anlatımdan esinlenerek o yalın anlatımı başka bir yalın anlatımla yeniden anlatabilme gücüne sahip olmalıdır.

3. Haiku Yapısı
Haiku, yapısal olarak 2 asimetrik parçadan oluşur denebilir. Bir durumu işaret eden ilk dize, ve onunla ilintilendirilecek başka bir durumu işaret eden ve genelde iki dizeden oluşan ardılı. Bu formda ilk dize ile son ikisi arasında bir tür iletişim, çağrışım, titreşim vb. diye adlandırılabilecek bir tür ilişki vardır ve deyim yerindeyse bu tür bir rezonans ne kadar güçlüyse haiku o kadar “iyi” addedilir. Japonya’da ortaya çıktığı şekliyle haikuda, ilk dizenin mevsimsel bir tanım içeren veya onu ima eden cümle(cik) olması esastır. Genelde kabul gören başka bir esasa göre, “iyi” haikuya sözcük eklemek, çıkarmak, herhangi bir sözcüğün yerini değiştirmek mümkün değildir. Yani “iyi” haiku, sağlam bir betonarme yapı gibi olmalıdır.

mehmet kılıç


1.
acı, günbölen
yürekte bitiveren
arsız bir diken

2.
acı, geceden
törpülenmeyen kemik
yine sessizlik

3.
acı, göğsümde
aç bir oğlan çocuğu
pörsümüş memem

4.
acı, dilimde
dinmeyen kekremsi tat
kanın kokusu

5.
acı, bildiğim
aşiyan'a aşina
külden belleğim

6.
acı, açılan
ışıksız bir kapıdan
yeni sevgilim

7.
acı, doymadan
burkulan ve savrulan
boşluk bildiğim

8.
acı, fütursuz
acı, pervasız cenin
kanar kabuksuz

9.
acı, sandığım
katığı her aşımın
kanıverdiğim

10.
acı, tesellim
kaybolması korkunun
salıverdiğim

  1.
acı nefestir
göğsüm her şiştiğinde
içime giren

2.
acı akıldır
monoton hayatımı
ortadan bölen

3.
acı inançtır
inatla sürebilir
her şey biterken

4.
acı korkudur
farkına vardığımda
ansızın yiten

5.
acı, bir iklim
içimde bir yerlerde
öylece süren

6.
acı, eşkıya
yalnız yolculuklarda
yolumu kesen

7.
acı, yoldaşım
uzun yürüyüşlerde
benimle gelen

8.
acı şaraptır
hüzün ve aşk tadında
sırlar gizleyen

9.
acı sesimdir
susmak istediğimde
beni önleyen

10.
acı hayattır
çok seviyorum onu
herşeye rağmen
 





 
G

GulsahToptas

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
gulsaht.blogcu.com
bir dergide okudum ve ilginç geldi bana, sizlerle de paylaşmak istedim.Bu Japon Şiir sanatı eskilere dayanırmış. Matsuo Busto en büyük ustasıymış...

Haiku kelimesi adını doğal veya olağan kelimelerindeki "hai" ile gök veya boşluk anlamında kullanılan "ku" kelimesinden alıyor.

örnekler;

"büyük tapınağın
tek kapısına vuran
Akşam yaprakları"
 
Ö

ölüdeniz

Haiku aynı zamanda Zen Budizmindeki Satori kavramıyla ile çok ilintilidir.Aslında kısaca bizim dilimizdeki manilere benzetebiliriz.

Japonya'nın en önemli Haiku Ödülü'nü bir Türk aldı. 80'li yıllardan bu yana şiir yazan Yelda Karataş'ın henüz Türkiye'de basılmış bir Haiku kitabı yok; ama 4 şiir kitabı var. Sezen Aksu'nun iki albümüne imzasını atan Karataş, parasızlıktan ödülünü almaya Japonya'ya gidemiyor
                                                                                                  TEŞEKKÜRLER
 
G

GulsahToptas

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
gulsaht.blogcu.com
aslında evet bizim manilerimize benziyor terk farkı sayılarla sınırlı olması ve son cümlenin bağımsız olması.
Malum bizim manilerimiz kafiyeli olmakta ...
 
R

re-Member

Kullanıcı
16 Ağu 2007
En iyi cevaplar
0
0
Ankara
maxMESA' Alıntı:
ya süpermiş bunlar çok sağolun.


bi tanede ben yazayım

acı verir
yenen gol
doksan artı dört de

:D
::)   5/7/5 hece ölçüsüne uygun yazmamışsınız    :D   :p   ::) 

  :)


paylaşım için teşekkürler gülşah :)
 
Üst