Yücel PAŞMAKÇI

  • Konbuyu başlatan ContaQ
  • Başlangıç tarihi

Konu hakkında bilgilendirme

Konu Hakkında Merhaba, tarihinde Sanat kategorisinde ContaQ tarafından oluşturulan Yücel PAŞMAKÇI başlıklı konuyu okuyorsunuz. Bu konu şimdiye dek 5,725 kez görüntülenmiş, 9 yorum ve 0 tepki puanı almıştır...
Kategori Adı Sanat
Konu Başlığı Yücel PAŞMAKÇI
Konbuyu başlatan ContaQ
Başlangıç tarihi
Cevaplar
Görüntüleme
İlk mesaj tepki puanı
Son Mesaj Yazan Zynep
C

ContaQ

Kullanıcı
18 Eki 2008
En iyi cevaplar
0
0
Bursa
www.turkcemiz.net
Yücel PAŞMAKÇI

   Yücel Paşmakçı, 1935 yılında İstanbul'da doğdu. İlk ve orta öğretimini sırayla Moda ilkokulu, Kadıköy ortaokulu ve Haydarpaşa lisesinde yaptıktan sonra, İstanbul üniversitesi iktisat fakültesine girdi. Bu fakülteye iki yıl devam etti ve halk müziğine olan tutkusu nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı.

   Yücel Paşmakçı, 1954 yılında İstanbul Radyosu Yurttan Sesler Topluluğunda Stajyer Saz Sanatçısı olarak göreve başladı. Bu tarihte İstanbul Radyosunda oluşturulan ''Yurttan Sesler Topluluğu'' nun kadrosu, dördü saz on'u da ses olmak üzere toplam 14 kişiydi. Bugün 69 üyesi bulunan bu topluluğun o günkü çekirdek kadrosu şu isimlerden oluşuyordu. Halk Müziği Ses Sanatçıları: Selahattin Erorhan, Ahmet Sezgin, Nihat Mercanlı, Rıdvar Cor, Yüksel Özkayhan, Azize Tözen, Fatma Türkan, Neriman Gürpınar, Nasip Cihangir, Birgül Bilgiser. Halk Müziği Saz Sanatçıları: Zekai Beşgül, Orhan Dağlı, Yücel Paşmakçı, Kenan Şavklı. Önceleri Muzaffer Sarısözen tarafından verilen Solfej ve Repertuar dersleri, daha sonra ve uzun yıllar Ahmet Yamacı tarafından yürütüldü.

   Yücel Paşmakçı, İstanbul Radyosundaki bu çalışmalarının yanı sıra, 1961-1972 yılları arasında İstanbul Belediyesi Konservatuarı Türk Halk Müziği İcra Heyetinde Halk Müziği Saz Sanatçısı olarak çalıştı. 1972 yılında TRT İstanbul Radyosu Türk Halk Müziği ve Oyunları Müdürlüğüne atandı. İdari görevi devam ederken Yurttan Sesler Topluluğu'nu yönetti ve Repertuar derslerine girdi. Ayrıca Türk Folklor Kurumu Derneği'nin Genel Başkanlığını üstlendi ve 1974 yılından itibaren bir buçuk yıl yürüttü. 1975-1976 yıllarında İstanbul Türk Musikisi Devlet Konservatuarının Kuruluşu ve öğrenime başlaması safhasında Yönetim Kurulu Üyeliğine ve Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu.

   Yücel Paşmakçı, 1976 yılında TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği ve Oyunları Müdürlüğüne atandı. Bu görevini sürdürürken zaman zaman Ankara Radyosu Yurttan Sesler Topluluğunu da yönetti. TRT Kurumunun üyesi olduğu Avrupa Yayın Birliği (EBU) nun Folklor alt çalışma grubunda görev aldı. EBU'nun İsviçre'nin Cenevre kentinde yaptığı toplantılara TRT Kurumunu temsilen iki yıl üst üste katıldı. (1977-1978) Yine aynı yayın birliğince ilki; 1977 yılında ikincisi, 1979 yılında Bulgaristan'ın Yanbol kentinde düzenlenen Rostrum'lara katıldı. 1976 yılında Dışişleri Bakanlığı ve TRT'nin Kıbrıs'ta ortaklaşa düzenledikleri Barış Şenliklerinde Halk Müziği Koro Konserlerini yönetti. Ayrıca, 1966 yılından itibaren TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği Denetleme Kurulu'nda, 1972 yılından itibaren de bugüne dek Bilimsel Araştırma ve Repertuar Kurulu'nda üye olarak görev aldı. 1979 yılında kendi isteği üzerine İstanbul Radyosu'na tayini yapıldı. Çalışmalarını Türk Halk Müziği uzmanı olarak sürdürürken TRT Kurumunun muvafakati ile 1983 yılında İ.T.Ü. Türk Musikisi Devlet Konservatuarına Öğretim Görevlisi olarak naklen atandı.

   Halk müziğimizin değerli sanatçılarından Yücel Paşmakçı, Türkiye'nin çeşitli yörelerinden yaptığı araştırma ve derlemelerle TRT Halk Müziği Repertuarına 300'e yakın türkü ve halk ezgisi kazandırdı. Derlediği ve notaya aldığı türkü ve halk ezgileri, TRT Müzik Dairesi Başkanlığı'nca bastırılıp çoğaltıldı, konuyla ilgili kişi ve kuruluşlar ile TRT Kurumu Halk Müziği sanatçılarına dağıtıldı. Gerek resmi gerekse özel olarak derlenen bu türkü ve ezgilerin yaprak nota halinde bastırılıp, ''Yurttan Sesler'' adı altında 5 cilt halinde, ilgili kişi ve kuruluşlara dağıtılmasında Nida Tüfekçi'den sonra en çok emeği geçenlerden biri de Yüçel Paşmakçı'dır.

 
G

GulsahToptas

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
gulsaht.blogcu.com
İsmini ilk kez duydum ne yalan. :-\
Bu arada Halk Müziğini seviyorsun sanırım ContaQ  :)

Teşekkürler paylaşım için.
 
C

ContaQ

Kullanıcı
18 Eki 2008
En iyi cevaplar
0
0
Bursa
www.turkcemiz.net
Gülşah' Alıntı:
İsmini ilk kez duydum ne yalan. :-\
Bu arada Halk Müziğini seviyorsun sanırım ContaQ  :)

Teşekkürler paylaşım için.
Halk ve sanat müziğinden başka müziği tercih etmem. Çalındığında diğer müzikleri dinlerim ancak özellikle açıp o müzikleri dinlemem. Ayrıca yücel hoca türkülere az da olsa aşinalığı olan arkadaşlar varsa birçok türkünün derleyeni veya kaynak kişisidir. Şuanda popüler olan bir çok türkü icracısınında bizzat hocasıdır.
 
E

efza

Kullanıcı
26 Eyl 2008
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
Gülşah' Alıntı:
İsmini ilk kez duydum ne yalan. :-\
Bu arada Halk Müziğini seviyorsun sanırım ContaQ  :)

Teşekkürler paylaşım için.
Bende ilk defa duydum.Teşekkürler paylaşım için
 
S

SENFONİ

Kullanıcı
22 Ocak 2008
En iyi cevaplar
0
0
Mersin
TEŞEKKÜRLER PAYLAŞIMININ DEVAMI OLUR İNŞALLAH :laylaylom
 
C

ContaQ

Kullanıcı
18 Eki 2008
En iyi cevaplar
0
0
Bursa
www.turkcemiz.net
YÜCEL PAŞMAKÇI / Bağlama nezih ortamda çalınır 
Derlemeci, radyo programcısı, akademisyen, saz sanatçısı ve koro şefi. Hayatını Anadolu ezgilerini günışığına çıkarmaya adayan Yücel Paşmakçı, repertuvar ve üslup bilgisiyle Türk Halk Müziği’nin tartışmasız otoritesi. Arşivlere giren 10 bin Anadolu ezgisini, hem de ikişer kez dinleme şansını elde eden tek fani. En zor uzun havaları bile notaya alabilmesiyle ünlü. Türk Halk Müziği’ndeki engin bilgisine karşın dokuz kuşaktır İstanbullu bir aileden geliyor. Orta okulda müzik notu “sıfır”dı, ama tesadüfler onu saza, türkülere bağladı. 2004’te kazandığı Aydın Doğan Vakfı Ödülü vesilesiyle buluştuk. Bize müziğe bakışını ve hayatını anlattı.
Türk Deniz Kuvvetleri’nde amiral, plastik iş kolunda tanınmış bir sanayici, iktisatçı ya da hukukçu olabilirdi. Düşünmekle kalmadı, hayat denilen uzun yolculukta bu seçeneklere açılan kavşaklara birer birer uğradı. Makas değiştirirken beklenmedik kararlar verdi, farklı rotalar seçti. Bazen zorunluluklar, bazen tesadüflerdi bunun nedeni. "Hiç ummadığım, tasarlamadığım şeyleri yaptım" dediği yolcuğun nihayetinde, ulaştığı istasyon onun için tam bir sürprizdi.
Şeyhülislamlar, askerler, devlet adamları çıkaran, 300 senedir İstanbullu, alaturka musiki meşk eden bir aileden gelip bağlamaya, türkülere merak sardı. Yalıda yaşayan bazı akrabaları Türk Halk Müziği’ne burun kıvırırken o yoluna devam etti. 50 yıl sonra Anadolu’nun ses coğrafyasını yöre sanatçılarından bile iyi bilen, Türk Halk Müziği’nde yeri tartışılmaz bir otoriteye dönüştü.

Şeceresi üniversite tezi

Paşmak, yani türkülerdeki şekliyle başmak, ayakkabı anlamına geliyor. Yücel Paşmakçı’nın 17.yy’da Bursa’da yaşayan büyük dedesi Hüseyin Çelebi ayakkabıcıydı. Mesleği sonraki dokuz kuşağa isim verse de, ailede ondan başka ayakkabıcılık yapan olmadı. Tüm bunları Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü mezunu Şükriye Dikilitaş sayesinde biliyoruz. Eski belgelerde Paşmakçı ismine defalarca rastlayan Dikilitaş, kendisiyle hiçbir kan bağı olmayan bu ailenin geçmişini araştırdı. 1948’de okulu bitirme tezini Paşmakçı Ailesi’nin soy ağacı üzerine yazdı.
Tez, Hüseyin Çelebi’nin 1694’te doğan oğlu Mehmet Efendi’nin okuyup farklı bir meslek edinmek amacıyla İstanbul’a geldiğini belirtiyor. İşte bu soydan Ali Efendi (d.1710), İsmail Efendi (d. 1725) ile başlayıp 300 yıl boyunca tam 9 şeyhülislam çıktı. Kadılar, askerler, bürokratlar yetişti. 
19.yy’ın sonuna gelindiğinde ailede soyadını sürdürecek tek oğul kalmıştı: Hüseyin Zeki Bey. Medine Mutasarafı Zeki Bey’in tek oğlu Kemal 1901’de, Medine’de doğdu. Askerliği seçti. Çanakkale’de savaşıp, Kurtuluş Savaşı’na katıldı. Kalp yetmezliği nedeniyle erken yaşta emekli oldu. İstanbul’a dönüp, Fatih’teki ailesinin yanına yerleşti. Babasının sokakta oynarken görüp beğendiği 16 yaşındaki Fatma Huriye Hanım’la evlendi. Eşi Alemdaroğlu Mustafa Paşa’nın torunlarındandı eşi. Kemal Bey, Dişçi Eczacılık Okulu İdari Müdürlüğü, Ragıppaşa Kitaplığı ve Şemsipaşa Külliyatı Müdürlüğü yaptı.
Çiftin altı çocuğundan ikisi düşük kurbanı olacaktı, ikisini doğumda kaybettiler. Acıbadem, Rasimpaşa Yokuşu’ndaki eve taşındılar. Ev uğurlu geldi. Üst kattaki cumbalı odada 1933’te kızları İnci, 1935’in 24 Ağustosu’nda ise tek oğulları Yücel dünyaya gözlerini açtı.
Fatma Huriye Hanım çocukluğunda piyano çalmış, sonra ut öğrenmişti. Evde de ut çalardı. Eşi ise radyo meraklıydı. Sesini beğenmediği için lambalı radyoların biri gider, biri gelirdi eve. Akşamları canlı yayımlanan fasıllar kaçırılmaz, klasik müzik programları dinlenirdi. Sünnet hediyesi olarak oğullarına ağız armonikası aldılar. Onun aklı ise izcilikteydi. Hayallerini bahriye üniforması süslüyordu. 1946’da, Yeldeğirmeni 6. Ortaokulu’nu bitirdiği yıl bütün bir yaz cebir kitabındaki problemleri baştan sona üç kez çözdü, Deniz Lisesi sınavında 600 aday arasında 18’incilikle kazandı. 118 numarayla kaydı yapıldı. Fakat işler beklediği gibi gitmeyecekti...

İzcinin yolu saza çıktı

“Okulun ilk iki ayı deneme süresiydi. Memnun olmayan vazgeçebiliyor, yerine yedek listeden biri alınıyordu. Babam her hafta Heybeliada'ya, okulun kapısına kadar benimle gelirdi. Yatılı okula alışamadım. Ailemi çok özledim. Fakat babama söylemedim. Mahzun halimi fark etmiş, deneme süresinin son gününde Deniz Lisesi’nden alıp Haydarpaşa Lisesi’ne yazdırdı.”
Aradan yarım asır geçse de babasını anlatırken hala gözleri yaşarıyor Yücel Paşmakçı’nın. Kemal Bey öyle bir baba ki kolay unutulmayacak cinsten. Çocuklarını hep destekleyen, onurlarını kırmayan, oğlunu zararlı dostluklardan koruma adına tüm arkadaşlarını evine davet edip çilingir sofrası kurabilen bir ebeveyn.
Ortaokulda müzikten “sıfır” alan Yücel Paşmakçı, Haydarpaşa Lisesi’ne başladıktan sonra da tüm ilgisini izciliğe yöneltti. Bağlama ve türkülerle tanışmasını da izciliğe borçlu.
“Üçüncü sınıftaydım. Bir gün izci oymağına kaydetmek için okulda arkadaşım Yıldırım Alpago’yu arıyordum. Odalardan birine kapanmış, çalışıyor. Kapıyı açtım, bağlama çalıyordu. İlk kez bilinçli olarak bağlamayı o gün gördüm, dinledim. Daha önce hiç fark etmemiştim. Çok etkilendim. Yatılı okuyordu Yıldırım. Babamla konuşup bizim evde kalmasını sağladım. Yaz tatilinde dayımın bir arkadaşından ödünç alıp saz çalmayı denedim. Uzunçarşı’ya gidip bir Ermeni ustadan 12,5 liraya ilk bağlamamı aldım. Eve dönüp 1951 yazı boyunca gece gündüz çalışmaya başladım. Annem, ekmek paranı mı kazanacaksın bu sazla, neden bu kadar çalışıyorsun, diye sormuştu.”
Tutkusu nedeniyle bir yıl okula gitmedi. Arkadaşıyla çalıştı, yeni türküler öğrendi. Eminönü Halkevi’nde Necati Başara’nın topluluğuna katıldılar. Okulda halk müziği topluluğu, koro kurarlar. Yücel Paşmakçı, 1954’te liseden mezun olup İktisat Fakültesi’ne girdi. “Müzisyen olmayı kesinlikle düşünmüyordum. İstanbul Radyosu saz sanatçısı sınavı açtı. 25 Temmuz’da girdim. Kazanacağımı hiç düşünmemiştim.”
Mesut Cemil, Muzaffer Sarısözen, Cevdet Çağla, Refik Fersan vardır radyo jürisinde. Paşmakçı, Isparta Zeybeği çalar. 250 kişi arasından seçilen dört genç arasına girer. İki yıl boyunca hem okula gider hem de radyoya. Muzaffer Sarısözen’den, Ahmet Yamacı’dan dersler alır. Her ikisi de nazik, babacandır. Sayelerinde türkülerle gönül bağı daha da güçlenir.
1956 yılında arkadaşının ricası üzerine gittiği düğünde, sahneden izleyicilere bakarken hayatının aşkıyla göz göze gelecektir. Fatih’ten Üsküdar’a kadar takip edip adresini saptar genç kızın. İsmi Nuray’dır, akrabalarını bulur. Birkaç hafta sonra Nuray’a hayatının sürprizini yapar. Kuzeninin bağlama öğretmeni olarak kapısını çalar, evlerine gidip gelmeye başlar. Ardından babasını gönderip istetir. 1956’da nikah, ertesi yıl düğün yaparlar. İkisinin arasında Yücel Paşmakçı okula ara verip askere gitmiştir. Hadımköy’deki Ekmekçi Bölüğü’nün teğmeni görev süresince bağlama çalışmalarına devam eder.
1958’de, tezkereyi alıp Hukuk Fakültesi’ne yazılır. Fakat hiç beklemediği anda babası ölür, iki evin geçimi ondan sorulacaktır artık. Radyoyu bırakmaz. Bu arada muhasebecilik yapar, okuldan ayrılıp Eminönü’nde plastik imalathanesi açar, düğme ve ilaç kutuları üretir. Bir yandan da İstanbul Belediye Konservatuvarı Halk Müziği İcra Heyeti’nde çalışmaktadır.

“Kızak”ta repertuvar çalışması

Tam 10 yılı zorlu mücadeleyle geçecektir. Türkülerden ayrılmaz. Yaz tatillerinde gittiği yerlerde derlemeler yapar. Nida Tüfekçi’nin tanıştırdığı Hisarlı Ahmet’i 1967 yazında Kütahya’da ziyaret eder. “Elif Dedim Be Dedim” gibi bugün herbiri çok bilinen türküleri dinleyip notaya geçirir.
1972 Nida Tüfekçi “Ben Ankara’ya Müzik Yayınları Müdürlüğü’ne gidiyorum, İstanbul Radyosu’nu sen üstlen” deyince tüm işlerini bırakıp THM ve Oyunları Şubesi Müdürlüğü’ne başlar. Program yapar, koro yönetir, Avrupa Yayın Birliği’nde Türkiye’yi temsil eder. Radyoya yöre ozanları gelmekte, hiç duyulmadık türküler söylenmektedir. Paşmakçı bunları notaya aktarır. Arşiv fişlerinde derleyen bölümüne adı yerine "THM Şubesi" yazar. Sadece sahada derlediği türkülere imza attığı için arşivlerde,   derlediği türkülerin sayısı 400’ü aşmaz.
1979’da, Paşmaklı’nın TRT’deki “kızak” günleri gelir. Uzman kadrosuna atanıp, bir kenara bırakıldığı dönemi müthiş bir projeyle değerlendirir: “1920’lerden 1950’lere kadar Anadolu’dan derlenen 10 bin civarında ezgi TRT arşivinde, balmumu silindirler ve taş plaklarda duruyordu. Küçük bölümü banda aktarılmıştı. Ankara Konservatuvarı’yla konuşup onların yardımıyla hepsini banda aktardık. Bir kopyasını onlara verdik. Üç yılda bu ezgileri ikişer kez dinleyip notaya geçebilecekleri saptadım, kartoteks hazırladım. Bazılarını notaya aktardım, diğerlerini TRT’nin uzmanları. Bu sayede repertuardaki türküler 5 bini buldu.”
Aynı dönemde TRT'nin “diskotek tasfiyesi” operasyonuyla hurdaya satılmak üzere ayrılan eski kayıtlar arasında çok önemli eserler bulur, bunları yeni ses sistemlerine aktarır, yeniden arşivler. 1983’te İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’na geçer. 2000 Eylülü’nde emekli olana kadar Temel Bilimler Bölümü THM Ana Sanat Dalı Başkanlığı’nı yürütür. Bu arada dersler verir.

Sarhoş eğlendirme oğlum!

Memuriyetten emeklilik Paşmakçı’nın öğretme arzusunu tüketmedi. Solfej ve repertuar derslerini Haliç Üniversitesi Konservatuvarı ve Bursa Büyükşehir Belediyesi Konservatuvarı’nda sürdürüyor. Bursa’da kurduğu koroyla konserler veriyor.
Öğrencilerinin dışında Paşmakçı’nın bağlamasını duyanların sayısı pek fazla değil. Çünkü sadece konserlerde ve arkadaşlarının ailece bulunduğu toplantılarda çalıyor. Hayatı boyunca sadece iki kez gazinoda sahneye çıktı, o da paraya çok ihtiyacı olduğu için. Nedeni, babasının vasiyeti: “Sazınla sarhoş eğlendirme oğlum...”   
Bununla birlikte, ramazan hariç, akşamları iki duble “aslan sütü” içmeyi sever. Evine misafirlerin gelmesini, bağlamanın her türüyle birlikte amatörce tambur çalmayı, aile arasındaki sazlı sözlü toplantılar yapılmasını da... Derleme yaparken kurallarını bir yana bırakıp ortama uyar. Bazen bir balıkçı meyhanesinde, bazen bir köy kahvesinde çalar, çevredekileri şevke getirip yöredeki otantik ezgileri toplar. Ünlü türkücülerin ağzından Türkiye’ye marş olan birçok türkü bu çabalar sonucu derlenmiştir. "Bir Fırtına Tuttu Beni" 98 yaşındaki göçmen Fatma Çil'in, "Bir Yiğit Gurbete Gitse" Keskinli bir genci, "Dam Üstüne Çul Serer" Sıvaslı aşığın ses dağarcığından çıkar. “Önemli olan hakiki muhbiri, yani otantik ezgiyi en doğru haliyle söyleyeni bulabilmek. Bazıları kendi yazdığı türküleri otantik diye yutturmaya kalkıyor. Aldatmacayı sözcüklere, yöre ezgilerine bakıp ortaya çıkarıyoruz.”
Paşmakçı'nın halk müziğiyle ilgili iki endişesi var: TRT arşivlerin korunamaması ve kayda geçmeyen ezgilerin hızla kaybolup gitmesi. Kırşehir’de abdal geleneği, Urfa’da sıra geceleri sayesinde ezgilerin genç kuşağa geçtiğini, ancak Anadolu’nun diğer bölgelerinde hızla unutulduğunu söylüyor. Bir de yozlaşmadan şikayetçi. Türküleri çokseslendirme, modernleştirme faaliyetlerinin tümüne karşı. “Evet, ben muhafazakarım” diyor açıkça. “El dokuması halı varken neden makine işi halı almak zorunda kalalım. Bırakın ezgileri, otantik halleriyle kalsın. İstiyorsanız gelenekselden esinlenip kendi bestelerinizi yapın.”
2004’te kazandığı Aydın Doğan Ödülü’nü kişisel başarı olarak değerlendirmiyor. “Ödül sosyal dokuyu ve Türkçeyi günümüze taşıyan halk müziğine, yüzyıllardır ayakta kalan geleneğe, bunu bize ulaştıran ustalarımıza verildi. Onların adına aldım bu ödülü.”
Bir de dileği var: “Konservatuvarların öğrencileri, mezunları bu geleneğe sahip çıksın...”

(Serhan Yedig / 14 Mart 2004 / Hürriyet Gazetesi)
Fotoğraf: Senih GÜRMEN (Hürriyet’ten alınmıştır)
 
Z

Zynep

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
ContaQ teşekkürler, son eklediğini yarın sabah erkenden okuyacağım.
Bu arada ilgimi çekti, senin Halk Müziği ile ilgin nedir? Sadece hobi mi?
 
C

ContaQ

Kullanıcı
18 Eki 2008
En iyi cevaplar
0
0
Bursa
www.turkcemiz.net
Zynep' Alıntı:
ContaQ teşekkürler, son eklediğini yarın sabah erkenden okuyacağım.
Bu arada ilgimi çekti, senin Halk Müziği ile ilgin nedir? Sadece hobi mi?
Evet sadece hobi... bir de bağlamam var. Sadece Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği dinlerim. Arkadaş ortamında da kulak tıkanmayacak gibi, hani idare eder derler ya öyle bir sesim olduğunu söylerler. :)
 
Z

Zynep

Kullanıcı
17 May 2006
En iyi cevaplar
0
0
İstanbul
Çok keyifli... :)
Çok severim sazla sözle katılımı.
Bana üniversite yıllarımı anımsatır hep.
 
Üst