Codex
Özgür Şahin
Site Kurucusu
Yazım Kuralları ve Türkçe’nin Doğru Kullanımı
Türkçeyi doğru kullanmak çok önemlidir. Bence milli meseledir.
Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken bir takım yazım kurallarına uyması gereklidir. Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır.
* Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır. İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır.
* Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir. Örneğin,
Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır.
Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır. Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır. Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir.
Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır. Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır.
* Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır. Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır.
* Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır. Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar.
* Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır.
Genel Yazım Yanlışları
Yanlış (!) > Doğru (!)
hergün > her gün
heryer > her yer
herşey > her şey
harhangibiri > herhangi biri
herbiri > her biri
birgün > bir gün
birşey > bir şey
bir çok > şey birçok şey
bir kaç > şey birkaç şey
hiç bir > şey hiçbir şey
pekçok > pek çok
pekaz > pek az
arasıra > ara sıra
yanısıra > yanı sıra
peşisıra > peşi sıra
ardısıra > ardı sıra
akşam üstü > akşamüstü
suç üstü > suçüstü
ayak üstü > ayaküstü
terketmek > terk etmek
ayırdetmek > ayırt etmek
farketmek > fark etmek
arzetmek > arz etmek
vaadetmek > vaat etmek
haketmek > hak etmek
muhtacolmak > muhtaç olmak
şehidolmak > şehit olmak
vaz geçmek > vazgeçmek
baş vurma > başvurmak
ön görmek > öngörmek
var saymak > varsaymak
ya hut > yahut
ve ya > veya
yada > ya da
laboratuar > laboratuvar
antreman > antrenman
eşortman > eşofman
orjinal > orijinal
yalnış > yanlış
yanlız > yalnız
kiprik > kirpik
kirbit > kibrit
anbar > ambar
canbaz > cambaz
çenber > çember
makina > makine
meyva > meyve
zatüre > zatürree
matba > matbaa
deynek > değnek
süpriz > sürpriz
poaça > poğaça
kordalye > kurdele
sandoviç > sandviç
eksoz > egzoz
pardesü > pardösü
ayidat > aidat
pilaj > plaj
tazik > tazyik
traş > tıraş
metod > metot
ara söz > arasöz
ara yön > arayön
Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar
Sözcüğün yanlış kullanımı > Doğrusu (!) > Türkçesi
çok mersi merci beaucoup > Çok teşekkür ederim. Teşekkür ederim.
detay detail > ayrıntı
fonksiyonfunction > işlev
fonksiyonelfunctional > işlevsel
avantajadvantage > üstünlük
kritercriterion > ölçüt
kriterlercriteria > ölçütler
test sınavı ??? > çoktan seçmeli sınav
layt (light)light > hafif
fest fudfast food > hazır yiyecek
hard disk hard disc > sabit disk
imeyıl (e-mail)e-mail e-posta > elmek
meyil (mail)mail e-posta mesajı > ileti
meyil çekmek sending a mail e-posta > mesajı yollamak
maus (mouse)mause > fare
ran etmek (run etmek)running > çalıştırmak
tekrardan ??? > tekrar veya yeniden
Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte!...
Sözcüğün yanlış kullanımı > Türkçesi
start almak > Başlamak
center > Merkez
relax olmak > Rahatlamak
e-mail > e-posta
komunikasyon > iletişim
cv > özgeçmiş
okey > tamam
trend > Eğilim
spontane > Kendiliğinden
link > Bağlantı
exit > Çıkış
check etmek > Kontrol Etmek
feedback > Geribildirim
full-time > tam gün
koordinasyon > eşgüdüm
absurt > saçma
adapte olmak > uyum sağlamak
laptop > diz üstü bilgisayar
provoke etmek > kışkırtmak
jenerasyon > nesil, kuşak
objektif > tarafsız, nesnel
deklare etmek > bildirmek
star > yıldız
perspektif > bakış açısı
entegre olmak > bütünleşmek
nick name > takma ad
partner > eş
okeylemek > onaylamak
antipatik > sevimsiz, itici
mantalite > anlayış, zihniyet
illegal > yasadışı
timing > zamanlama
catering > yemek hizmeti
departman > bölüm
revize etmek > yenilemek
global > küresel
sempatik > sevimli, cana yakın
security > güvenlik
printer > yazıcı
elimine etmek > elemek
izolasyon > yalıtım
data > veri
prezantasyon > sunum
finish > bitiş, varış
download etmek > indirmek
monoton > tekdüze
konsensus > uzlaşma
full > tam, dolu
emergency > acil
ambiyans > hava, ortam
versiyon > sürüm, uyarlama
ekstra > fazladan
imitasyon > taklit
optimist > iyimser
save etmek > kaydetmek
adisyon > hesap fişi
print out > çıktı
anons etmek > duyurmak
bodyguard > koruma
dokuman > belge
dizayn > tasarım
analiz > çözümleme
online > çevrim-içi
kriter > ölçüt
part-time > yarı zamanlı
pesimist > karamsar
slayt > yansı
empoze etmek > dayatmak
driver > sürücü
bye bye > hoşça kal
HAZIRLAYAN
Dr. S. Sadi SEFEROĞLU
KATKI SUNAN
Muharrem AYICI
Forumla bağlantısını kuran
Özgür ŞAHİN
Türkçeyi doğru kullanmak çok önemlidir. Bence milli meseledir.
Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken bir takım yazım kurallarına uyması gereklidir. Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır.
* Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır. İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır.
* Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir. Örneğin,
Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır.
Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır. Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır. Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir.
Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır. Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır.
* Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır. Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır.
* Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır. Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar.
* Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır.
Genel Yazım Yanlışları
Yanlış (!) > Doğru (!)
Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar
Sözcüğün yanlış kullanımı > Doğrusu (!) > Türkçesi
detay detail > ayrıntı
fonksiyon
fonksiyonel
avantaj
kriter
kriterler
test sınavı ??? > çoktan seçmeli sınav
layt (light)
fest fud
hard disk
imeyıl (e-mail)
meyil (mail)
meyil çekmek sending a mail e-posta > mesajı yollamak
maus (mouse)
ran etmek (run etmek)
tekrardan ??? > tekrar veya yeniden
Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte!...
Sözcüğün yanlış kullanımı > Türkçesi
HAZIRLAYAN
Dr. S. Sadi SEFEROĞLU
KATKI SUNAN
Muharrem AYICI
Forumla bağlantısını kuran
Özgür ŞAHİN