Pareto prensibi nedir?

  • Konbuyu başlatan Codex
  • Başlangıç tarihi

Konu hakkında bilgilendirme

Konu Hakkında Merhaba, tarihinde Kişisel Gelişim Yazıları kategorisinde Codex tarafından oluşturulan Pareto prensibi nedir? başlıklı konuyu okuyorsunuz. Bu konu şimdiye dek 2,637 kez görüntülenmiş, 0 yorum ve 0 tepki puanı almıştır...
Kategori Adı Kişisel Gelişim Yazıları
Konu Başlığı Pareto prensibi nedir?
Konbuyu başlatan Codex
Başlangıç tarihi
Cevaplar
Görüntüleme
İlk mesaj tepki puanı
Son Mesaj Yazan Codex
Codex

Codex

Özgür Şahin
Site Kurucusu
14 May 2006
En iyi cevaplar
0
48
Çanakkale
www.kendinigelistir.com
İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto tarafından ortaya konulan Pareto prensibi, etkilerin % 80’inin, etkenlerin % 20’sinden kaynaklandığını öne sürüyor. Peki, bu prensibi hayatımıza nasıl uygulayabiliriz? Hangi alanlarda kullanabiliriz? İşte yanıtı…

Pareto Analizi – 80/20 Prensibi

“Evren bizimle barbut oynuyor; ancak zarlar hileli. Ana hedef, hangi kurala göre hile yapıldığını bulmak ve bunları kendi amaçlarımız için nasıl kullanabileceğimizi keşfetmektir.”  – Joseph Ford

İtalyan ekonomist ve matematikçi Vilfredo Pareto, 1897 yılında İtalya’daki servetin %80’ine İtalya’daki nüfusun %20’sinin, İngiltere’deki toprakların %80’ine ise İngiltere’deki nüfusun %20’sinin sahip olduğunu ve servet dağılımına ilişkin daha sonraki incelemelerinde de bu oranların genelde aynı olduğunu gözlemledi. Pareto daha sonra, bahçesinde ektiği bezelye tohumlarının %20’sinin, mahsulün %80’ini verdiğini de tespit etmesiyle birlikte bu incelemelerinden önemli azınlık ile önemsiz çoğunluğa ilişkin matematiksel bir modelin var olabileceğini keşfetti ve ulusal servete ilişkin dağılım teorisini içeren modelini, Cours d’Economie Politique isimli yapıtında yayınladı.

Aslında Pareto’nun matematiksel modelinin 80/20 kuralıyla bağlantısı, Joseph M. Juran’nin gözlemleri ve bu gözlemlerine ilişkin yazılarının sonucunda gerçekleşti ve önemli azınlık (%20) ile önemsiz çoğunluğa (%80’e) ilişkin bu prensibin adına da Pareto prensibi ismi bizzat Juran tarafından verildi.

Pareto prensibi olarak da bilinen 80/20 kuralının önemi, bir kuşak boyunca fark edilmedi. Özellikle ABD’de birkaç ekonomist bunun önemini fark etmesine rağmen 80/20 kuralının canlanması ancak II. Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşebildi.

Ekonomi biliminde çıktıların %80’inin, girdilerin %20’sinden; sonuçların %80’inin nedenlerin %20’sinden kaynaklanacağı fikrinden doğan  ve ekonomi bilimi literatüründe 80/20 kuralı olarak da ifade edilen Pareto Yasası, kütüphane ve bilgi bilimi literatüründe, genellikle 80/20 kuralı olarak geçmekte olup bu kural, ürünlerin %80’inin, kaynakların %20’si tarafından gerçekleştirilebileceği fikrine dayanmaktadır.

Bu yazının giriş bölümü aşağıdaki çalışmadan alıntılanmıştır. Çalışmanın detaylarını incelemek için bağlantıyı kullanabilirsiniz. www.tk.org.tr/index.php/TK/article/download/122/120

Elbette ilke kesin olarak 80 ve 20 sayılarının kendisi üzerine odaklanmıyor. Girdiler ve çıktılar arasındaki dengesizlik ilişkisi 65/35, 75/25, 70/30 veya aradaki sayıların herhangi bir kümesi şeklinde de olabilir. Ve yüze tamamlanması da her zaman gerekli değildir, yüz sadece algılamada kolaylık sağladığı için kullanılmaktadır.

İlke şunu diyor: Nedenler ve sonuçlar arasındaki dengesiz orantı kaçınılmazdır.
Richard Koch tarafından kaleme alınan “80/20 İlkesi: Daha Azıyla Daha Çoğunu Elde Etmenin Sırrı”adlı kitap aslında bu konuyu birazda gündelik yaşantımıza dahil ederek incelemekte. Kitaba göre, Pareto ilkesi ilginç bir biçimde hayatın hemen hemen her alanında işlemekte.

Örneğin dünyanın enerji üretiminin yüzde 80’i dünya nüfusunun yüzde 15’i tarafından tüketilir. Trafik tıkanıklarının yüzde 80’i yolların yüzde 20’sinden kaynaklanır. Bilim insanlarının yüzde 20 sinden az bir kısmı, önemli bilimsel gelişmelerin yüzde 80’ini üretir. Bu örnekler uzayıp gidebilir.

Unutmayalım bu ilke yaşamdaki dengesizlik prensibini anlamamıza yardımcı olduğu kadar, aslında hayatımızdaki ve günlük yaşantımızdaki birçok etkinin yalnızca %20 kadarının gerçekten önemli olduğuna, kişisel zaman yönetimimiz için bu %20’lik kısma ağırlık vermenin gerekliliğine de vurgu yapıyor.

Hazırlayan: Sibel Çağlar
Kaynak:  www.matematiksel.org
 
Üst