Gereksiz antibiyotik kullanımı alarm veriyor

[Codex]

Uzmanlardan, gereksiz antibiyotik kullanımının direnç gelişimine yol açmasının bazı hastalıkların tedavisini olumsuz etkilediği uyarısı geldi.​

Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü nedeniyle Sağlık Bakanlığı'nın düzenlediği toplantıda, uzmanlar gereksiz antibiyotik kullanımının zararlarına dikkati çekti.

Toplantıda konuşan Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, gereksiz antibiyotik kullanımının direnç sorununu beraberinde getirdiğini, bunun, bakterilerin antibiyotik kullanıldığında bile üreyebilmeleri ve hastalık yapabilmeleri sonucunu doğurduğunu anlattı.

Önlem alınmadığı takdirde basit bir enfeksiyonun dahi öldürücü olabileceğini ve antibiyotik öncesi çağa dönülebileceğini ifade eden Buzgan, Avrupa Birliği ülkelerinde her yıl 250 bin hastanın ciddi bir dirençli bakteriyel enfeksiyon sonucunda öldüğüne dikkati çekti.

Direnç gelişiminin organ nakli ve kalça protezi ameliyatları ile birçok tanısal girişimleri de riske soktuğunu vurgulayan Buzgan, gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılması halinde direnç oranlarının düşürülebileceğini, bunu başaran ülkelerde umut verici gelişmeler olduğunu bildirdi.
Bu konuda halka ve sağlıkçılara görevler düştüğünü belirten Buzgan, doktor reçete etmedikçe antibiyotik kullanılmamasını, grip ya da nezle gibi viral enfeksiyonlarda bu ilaçların işe yaramadığının akıldan çıkarılmamasını önerdi.

Hekimlerin de antibiyotikleri sadece gerekli olduğu ve tedavi protokollerinde belirtildiği hallerde reçete etmeleri gerektiğini ifade eden Buzgan, eczacıların ise antibiyotikleri reçetesiz satmamalarının büyük önem taşıdığını vurguladı.

Buzgan, bu konuda veteriner hekimlere de görev düştüğünü, sağlıklı hayvanlara antibiyotik vermekten kaçınmaları gerektiğini sözlerine ekledi.

-''Sadece hastayı değil, tüm toplumu etkiliyor''-

Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Mustafa Ertek de antibiyotik direncinin kaçınılmaz bir süreç olduğunu, ancak bu sürecin gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesiyle mümkün olduğunca uzatılabileceğini söyledi.
Direnç gelişiminin sadece hastayı değil, aynı zamanda tüm toplumu olumsuz etkilediğine işaret eden Ertek, ''Türkiye'deki direnç oranları diğer ülkelerden yüksek. Antibiyotik kullanımı Avrupa ülkelerinde 4. sıradayken bizde ilk sırada yer alıyor. Bunun sonucu bize direnç olarak yansıyor'' diye konuştu.

Veterinerlik ve tarım alanında da antibiyotik kullanımının yaygın olduğunu ifade eden Ertek, ''Buna karşı halkın ve hekimlerin işbirliğinin sağlanması çok önemli'' görüşünü dile getirdi.

Türk Kulak, Burun, Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği temsilcisi Doç. Dr. Erol Keleş de sinüzitte gereksiz antibiyotik yazılmasının yaygın olduğunu belirterek, hekimlerin belirtileri iyi takip ederek bu ilacı reçete etmelerinin yerinde olacağını bildirdi.
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) temsilcisi Prof. Dr. Hürrem Bodur da en fazla antibiyotiğin üst solunum yolu ve viral enfeksiyonlarda yazıldığını belirterek, ''Avrupa'da antibiyotik reçetesiz yazılmıyor. Türkiye'de de bununla ilgili sıkı denetim getirilmelidir. Son 20 yıldır yeni antibiyotik geliştirilmiyor. Direnç gelişimi büyük bir sorun'' uyarısını dile getirdi.

Milli Pediatri Derneği ile Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği adına konuşan Prof. Dr. Ateş Kara ise Türkiye'de her yıl boğaz ağrısı ve ateş için 30 milyon antibiyotik reçetesi yazıldığını kaydederek, ''Hasta bize mutlak antibiyotik isteğiyle geliyor. Antibiyotik ateş düşürücü değildir'' dedi.

-''Komşunun ilacını kullanmayın''-

Toraks Derneği temsilcisi Prof. Dr. Tevfik Özlü de antibiyotik kullanımıyla ilgili toplumsal yanlışlara dikkati çekti.
Toplumda komşunun ilacını kullanma, bir önceki hastalığın tedavisinde etkili olan aynı ilacı tekrar alma, el altında antibiyotik bulundurma, eczaneden antibiyotik edinme gibi yanlış alışkanlıkların yaygın olduğunu anlatan Özlü, ''Antibiyotik tezgah üstü satılacak bir ilaç değildir. Mutlaka reçeteyle verilmelidir'' diye konuştu.

Özlü, antibiyotiklerin hastalık belirtileri kaybolsa bile kullanımına devam edilmesi, hekimin önerdiği süreden daha uzun kullanılmaması gerektiğini sözlerine ekledi.

AA

 

[Toxocara]

Güzel bir paylaşım olmuş teşekkürler. Bilgim dahilinde azıcık da ben bir şeyler eklemek isterim.
Bir çok beşeri hekim arkadaşımız uyarmasa da antibiyotik kullandığımızda iyileşsek bile bir süre daha aynı antibiyotiği kullanmamız gerekir. Antibiyoterapi, yani antibiyotiklerle bakteriyel kaynaklı enfeksiyonların tedavilerindeki en büyük sıkıntılardan biri de "Bakteriyel direnç"tir. Düzensiz ve bilinçsiz antibiyotik kullanarak hastalık geçirdiğimiz bir çok bakteri türüne kendi elimizle direnç kazandırmış oluyoruz.
Kullanacağımız ilacın dozu gerçekten çok önemli. Aşırı dozda kullandığımız taktirde karaciğer, böbrek ve kemik iliği gibi bir çok dokuda fonksiyon bozukluğu ve hücresel hasar meydana gelir. Düşük dozda kullandığımız zaman ise hem ilaç etkinlik göstermeyecek hem de bakteriye kendi elimizle direnç kazandırmış olacağız.

Antibiyotik ajanlar bakterilere karşı şu şekilde etki ederler:
1. Bakterinin hücre duvarını yıkımlayarak.
2. Bakteriye ait protein sentezini bloklayarak.
3. Bakterinin ara metabolizma yolaklarını bloklayarak.
4. Bakteriyel genetik yapının bozulması.
5. Bakteriyel hücre zarının geçirgenliğinin değişen derecelerde bozulması.

Tüm bunların yanında bir antibiyotik, bakterilerin üremesini engelliyor ancak bakterinin yaşamasına müsade ediyorsa bu tür antibiyotiklere "Bakteriostatik", bakterileri yıkımlayıp öldürüyorsa "Bakterisidal" etki adı verilir.

Peki bakteriyel direnç nasıl kazanılıyor?
Bu aslında bir mikro evrimdir. Verdiğimiz antibiyotikler bakteriler için bir çeşit yaşam ortamı değiştirici faktör olmakta ve mevcut tüm bakteriler üzerine aynı şiddette etki gösterememektedir. Bu yüzde bazı direnç genomuna (plazmid) sahip bakteriler, ortamdaki diğer bakterilerden; hatta aynı antibiyotiğe dirençli başka tür bakteriler arasında bile "Konjugasyon" denilen bu olayı gerçekleştirir. Burada unutmamamız gereken bir nokta da antibiyotiklerin bağışıklık sistemimiz ile koordineli bir şekilde çalıştığıdır. Doğru bir dozda ve kesinlikle gerekli durumlarda kullandığımız antibiyotikler, edinilmiş bağışıklık belleği de oluşturarak bizi söz konusu enfeksiyona karşı dirençli bir hale getirmektedir. Saygılarımı sunarım...

 

[Toxocara]

Bir üst mesajımda antibiyotiklere genel bakış açısına kısaca değindim.
Söz konusu doğrudan insan sağlığı, tedavi ve koruma-kontrol olduğu için bu noktada büyük iş, beşeri hekim arkadaşlarımıza düşüyor.