D
dideM
Kullanıcı
Hayvanların kişiliklerine yönelik söz konusu bilimsel araştırma sırtlanlarla yapılmış.
Eğer ki siz de evinizde beslediğiniz kedi ya da köpeğinizin tıpkı insanlar gibi süreklilik gösteren bir karaktere sahip olduğunu düşünüyorsanız haberimiz bu düşüncenizi doğrular nitelikte. Çünkü araştırmalarını Teksas Üniversitesi'nde yürüten psikolog Samuel Gosling, tıpkı bizler gibi hayvanların da karmaşık kişilik yapıları sergilediklerini iddia ediyor. Yaptığı çalışmalar sonunda hayvanların kişilik özelliklerinin de tıpkı bizimkiler gibi zaman içerisinde süreklilik gösterdiğini ve değişmediğini gören Gosling, bu çalışmalar sonrasında hayvanlar için bir kişilik ölçeği bile geliştirmiş. Bu ölçeği, insanlar için hazırlanan ve literatüre 1993 yılında kazandırılan "Büyük Beşli" kişilik faktörlerinden ilham alarak hazırlamış.
Büyük Beşli kişilik faktörleri: "Kişiliğimizin anahtar özellikleri nelerdir?" sorusuna yanıt olarak belirlenen bu maddeler bugün psikologlar arasında insan kişiliğinin yapıtaşları olarak kabul görüyor.
1.) Dışa dönüklük: enerji, olumlu duygular, çevresel uyarana açıklık
2.) Geçinilebilirlik: başkalarıyla beraber grup çalışmaları yapabilme, onlarla geçinebilme, kolay arkadaşlık kurabilme
3.) Çalışkanlık: öz-disiplin, sorumluluk duygusu, başarıyı hedefleme
4.) Duygusal değişkenlik: Gerginlik ve kaygı gibi hoşa gitmeyen duyguları kolaylıkla deneyimleme
5.) Deneyimlere açıklık: merak, hayal gücü, duygusallık, sanata yatkınlık
Yukarıda sıraladığımız bu özelliklerin Gosling'in ölçeğinde hayvan kişilikleri adına bulduğu karşılıklar enerji, yakın ilişki kurabilme, duygusal tepkisellik ve yeterlilik/güç. Her ne kadar kendi çalışmaları sırtlanlar üzerine yoğunlaşmış da olsa, literatürde araştırmalar yapan Gosling temel kişilik özelliklerinin tüm türlerde ortak olduğunu savunuyor. Örneğin, insanlar için belirtilen "deneyimlere açıklık" özelliği, hayvanlarda "merak" olarak karşılık buluyor. Gosling, bu çalışmasının insanın kişilik özelliklerinin evrimsel tabanlarını keşfetmek adına yararlı olacağının da altını çiziyor.
Sonuç olarak, hayvanların da tıpkı bizler gibi kişilik özellikleri sergileyebildiklerini söylüyoruz. Üstelik bu kişilik özellikleri, tıpkı bizimkiler gibi zaman içinde süreklilik de gösteriyor.
Kaynak: Science, Mart 2005.
Eğer ki siz de evinizde beslediğiniz kedi ya da köpeğinizin tıpkı insanlar gibi süreklilik gösteren bir karaktere sahip olduğunu düşünüyorsanız haberimiz bu düşüncenizi doğrular nitelikte. Çünkü araştırmalarını Teksas Üniversitesi'nde yürüten psikolog Samuel Gosling, tıpkı bizler gibi hayvanların da karmaşık kişilik yapıları sergilediklerini iddia ediyor. Yaptığı çalışmalar sonunda hayvanların kişilik özelliklerinin de tıpkı bizimkiler gibi zaman içerisinde süreklilik gösterdiğini ve değişmediğini gören Gosling, bu çalışmalar sonrasında hayvanlar için bir kişilik ölçeği bile geliştirmiş. Bu ölçeği, insanlar için hazırlanan ve literatüre 1993 yılında kazandırılan "Büyük Beşli" kişilik faktörlerinden ilham alarak hazırlamış.
Büyük Beşli kişilik faktörleri: "Kişiliğimizin anahtar özellikleri nelerdir?" sorusuna yanıt olarak belirlenen bu maddeler bugün psikologlar arasında insan kişiliğinin yapıtaşları olarak kabul görüyor.
1.) Dışa dönüklük: enerji, olumlu duygular, çevresel uyarana açıklık
2.) Geçinilebilirlik: başkalarıyla beraber grup çalışmaları yapabilme, onlarla geçinebilme, kolay arkadaşlık kurabilme
3.) Çalışkanlık: öz-disiplin, sorumluluk duygusu, başarıyı hedefleme
4.) Duygusal değişkenlik: Gerginlik ve kaygı gibi hoşa gitmeyen duyguları kolaylıkla deneyimleme
5.) Deneyimlere açıklık: merak, hayal gücü, duygusallık, sanata yatkınlık
Yukarıda sıraladığımız bu özelliklerin Gosling'in ölçeğinde hayvan kişilikleri adına bulduğu karşılıklar enerji, yakın ilişki kurabilme, duygusal tepkisellik ve yeterlilik/güç. Her ne kadar kendi çalışmaları sırtlanlar üzerine yoğunlaşmış da olsa, literatürde araştırmalar yapan Gosling temel kişilik özelliklerinin tüm türlerde ortak olduğunu savunuyor. Örneğin, insanlar için belirtilen "deneyimlere açıklık" özelliği, hayvanlarda "merak" olarak karşılık buluyor. Gosling, bu çalışmasının insanın kişilik özelliklerinin evrimsel tabanlarını keşfetmek adına yararlı olacağının da altını çiziyor.
Sonuç olarak, hayvanların da tıpkı bizler gibi kişilik özellikleri sergileyebildiklerini söylüyoruz. Üstelik bu kişilik özellikleri, tıpkı bizimkiler gibi zaman içinde süreklilik de gösteriyor.
Kaynak: Science, Mart 2005.